Puntalama (Spot Welding) Rehberi

Bu rehber, özellikle matkap bataryası, şarjlı süpürge bataryası, şarjlı diş fırçası ve şarjlı tıraş makinesi gibi ürünlerin bataryalarında yapılacak puntalama (spot welding) işlemleri hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Ayrıca, kabloların lehimleme aşamasına geçilebilmesi için basit puntalama süreci de bu rehberde açıklanmaktadır. Lütfen ihtiyacınıza uygun kısımları dikkatlice inceleyiniz.

1. Punta (Spot Welding) Nedir ve Ne İşe Yarar?

Puntalama, özellikle batarya hücrelerini bir arada tutmak ve elektriksel bağlantılarını sağlamak amacıyla uygulanan bir kaynak yöntemidir. Küçük bir akımın yüksek bir baskı altında dar bir alanda, çok kısa süreyle verilmesiyle metal yüzeylerin birbirine kaynaklanmasını ifade eder. Endüstriyel alanda yaygın olarak kullanılsa da elektronik ve elektrikli el aletleri, şarjlı aletler, medikal cihazlar gibi pek çok farklı sektörde de kritik rol oynamaktadır.

• Matkapların bataryaları
• Şarjlı el süpürgeleri
• Elektrikli diş fırçaları
• Şarjlı tıraş makineleri
• Diğer şarjlı küçük ev aletleri

Bu rehberde bahsedeceğimiz seri puntalama, paralel puntalama ve kablo lehimlemek için basit puntalama işlemleri, özellikle şarjlı ürünlerde kullanılan batarya paketlerinin yeniden oluşturulmasını veya onarılmasını sağlar.

2. Hangi Cihazın Bataryası Hangi Puntalamayı Gerektirir?

Elektrikli ya da şarjlı cihazların bataryaları genellikle Li-ion veya Ni-MH hücrelerden oluşur. Her ürünün gereksinimleri farklı olabileceğinden, hangi bağlantı türünün kullanılacağı da değişir:

2.1. Seri Puntalama (Seri Bağlantı)

Bataryalar, voltajı artırmak amacıyla seri şekilde bağlanır. Örneğin, bir matkapta çoğu zaman yüksek voltaj gerektiğinden, voltajı istenen seviyeye çıkarmak için hücreler seri şekilde dizilir. Seri bağlantıda, her bir hücre artı (+) ucu bir sonraki hücrenin eksi (–) ucuna bağlanır. Bu tarz bağlantı, özellikle tork gücünün yüksek olması gereken cihazlarda (örneğin matkap, tornavida gibi aletler) sıkça tercih edilir.

2.2. Paralel Puntalama (Paralel Bağlantı)

Bataryalar, kapasiteyi artırmak (mAh değerini yükseltmek) amacıyla paralel şekilde bağlanır. Paralel bağlantıda, tüm hücrelerin artı (+) uçları kendi arasında, eksi (–) uçları da kendi arasında birleştirilir. Şarjlı süpürge veya benzeri el aletlerinde bazen kapasite ihtiyacı yüksek olduğundan, daha uzun kullanım süresi sağlamak için paralel bağlantı tercih edilebilir.

2.3. Kablo Lehimlemek İçin Basit Puntalama

Bazı cihazlarda, pili doğrudan ana devre kartına veya kontrol ünitesine bağlayabilmek için kablo ve konnektör bağlantıları gerekebilir. Bu işlem sırasında, her hücrenin uç kısmına küçük bir nikelli şerit (veya benzeri bir metal parça) kaynak yapılır. Bu sayede kullanıcı, kabloyu ya da konnektörü bu nikel şerit üzerinden lehimleyerek bağlantı kurabilir. Bu rehberde, kablo ve konnektörlerin dahil edilmediğini belirtmek önemlidir. Yani biz yalnızca pillerin uç kısımlarına, kablo lehimleyebilmeniz için uygun hale getirilmiş puntaları yapıyoruz.

3. Örnek Puntalama Senaryoları

Daha anlaşılır olması adına, birkaç farklı cihaz için örnek senaryo verelim:

3.1. Matkap Bataryası (Ni-MH veya Li-ion Hücreler)

Seri Puntalama Örneği: Hücrelerin her biri 1,2V (Ni-MH için) veya 3,6/3,7V (Li-ion için) değerindedir. Örneğin 12V matkap bataryası için, Ni-MH kullanılıyorsa 10 adet 1,2V hücre seri bağlanabilir (10 x 1,2V = 12V). Bu seri bağlantı için, her hücrenin artı ucunu bir sonraki hücrenin eksi ucuna nikel şeritlerle puntalayarak bağlarız. Oluşturulan son batarya paketi, matkabın orijinal pil yuvasına veya kablosuna bağlanır.

3.2. Şarjlı Süpürge Bataryası

Paralel Puntalama Örneği: Pek çok şarjlı süpürge, kullanım süresini uzatmak adına kapasiteyi artırmak için paralel bağlantı kullanır. Örneğin, 3,7V nominal gerilime sahip Li-ion piller paralel bağlanarak mAh değeri yükseltilir. 2.000 mAh kapasiteli 2 hücre paralel bağlandığında toplam 4.000 mAh elde edilebilir. Bu işlemde, tüm pil artı uçları aynı noktada, tüm eksi uçlar yine kendi arasında birleştirilir ve nikel şeritlerle puntalanır. Kullanıcı, ihtiyaca göre bu paketi cihazın orijinal yerine yerleştirir.

3.3. Şarjlı Diş Fırçası ve Tıraş Makinesi

Basit Puntalama + Kablo Lehimleme: Bu tarz cihazlarda genellikle yer kısıtlı olduğu için seri veya paralel bağlantıya ek olarak ince kablolar ve bazen konnektörler bulunur. Rehberimize göre kabloların ve konnektörlerin kendisi dahil değildir. Biz, pillerin uç kısımlarına kablo lehimlenmesine uygun nikel şerit puntalıyoruz. Müşteri, bu pilleri teslim aldığında konnektörleri veya kabloları nikel şerit üzerine lehimleyerek kullanmaya devam edebilir.

4. Punta Talebi Nasıl İletilir?

Müşterilerimizin doğru ve hızlı hizmet alabilmesi için, web sitemizdeki (örneğin pilsitesi.com ürün sayfasında) “punta yapılmasını istiyorum” seçeneğini kullanarak talep oluşturma adımları aşağıdaki gibidir:

1. Ürün Seçimi: İhtiyacınız olan pil ya da hücre modelini sitemizden tespit edin. Örneğin “18650 Li-ion Pil” ya da “Ni-MH 1,2V AA Pil” gibi. Ürün sayfasına girerek doğru modeli seçtiğinizden emin olun.
2. “Punta yapılmasını istiyorum” Seçeneğini İşaretleme: Ürün sayfasında “Punta yapılmasını istiyorum” şeklinde bir seçenek göreceksiniz. Bu seçeneği aktif hale getirin. Böylece siparişinizin bir kaynak (puntalama) hizmeti gerektirdiği tarafımızca bilinir.
3. Talep Detaylarını Açıklama Kısmına Yazma: “Talebinize ait açıklamayı buraya yazın...” bölümünde, istediğiniz puntalama türünü ve varsa ek bilgileri belirtin. Örneğin: “2 adet 18650 pil seri bağlansın”, “3 adet 18650 pil paralel bağlansın” veya “AA Ni-MH pillerin uçlarına kablo lehimleyebileceğim pabuç eklensin” gibi detayları girebilirsiniz. Eğer hangi bağlantının uygun olduğundan emin değilseniz, cihazın modelini veya batarya voltaj değerini yazmanız da bize yol gösterir (örneğin “Philips Sonicare diş fırçası için 1 adet Ni-MH pil, 1,2V” gibi).
4. Dosya Yükle (Opsiyonel ama Faydalı): “Dosya Yükle” bölümünü kullanarak, elinizdeki orijinal bataryaya ait fotoğrafları, pil bağlantı şemasını ya da benzeri görselleri paylaşabilirsiniz. Bu şekilde, hangi tür puntalamanın uygun olduğunu anlamamız kolaylaşır ve olası hataların önüne geçilir. Görsel 4 olarak tanımlanabilecek örnekte, eski batarya paketinizin orijinal halini gösterirseniz, benzer bağlantı biçimini yeniden oluşturabiliriz.
5. Siparişi Tamamlayın: Ürün ve hizmet detaylarını girdiğinizden emin olduktan sonra, siparişi sepetinize ekleyip ödeme adımlarına geçebilirsiniz. Ödeme işlemi tamamlandığında, siparişinizdeki puntalama talebi tarafımızca işleme alınır ve piller uygun şekilde kaynatılarak gönderilir.

5. Örneklerle Anlatım

Aşağıda, çokça karşılaştığımız puntalama ihtiyaçlarına dair kısa örnekler verilmektedir:

 

Örnek A:
Cihaz: 14,4V Ni-MH matkap bataryası (eski model Bosch)
İhtiyaç: 12 adet 1,2V Ni-MH pilin seri bağlanarak toplam 14,4V elde edilmesi
Açıklama Metni (Talep Kısmında Yazılacak):
“Bosch 14,4V Ni-MH matkap bataryası için 12 adet Ni-MH pil seri bağlansın. Elimdeki eski batarya paketinin aynısını istiyorum. Fotoğraf ektedir.”

 

Örnek B:
Cihaz: Şarjlı süpürge (3,7V Li-ion x 3 adet paralel bağlantı)
İhtiyaç: 3 adet Li-ion pilin paralel puntalanmasıyla kapasitenin 3 katına çıkarılması (örneğin 3x2200mAh = 6600mAh).
Açıklama Metni (Talep Kısmında Yazılacak):
“3 adet 18650 Li-ion pil paralel bağlansın. Görseldeki süpürge batarya kasasına uyacak şekilde dizilmesi lazım. Eski bataryanın fotoğrafını ekledim.”

 

Örnek C:
Cihaz: Şarjlı diş fırçası (örneğin Oral-B, Philips Sonicare, vb.)
İhtiyaç: 1 adet Ni-MH pilin uçlarına pabuç eklensin, kullanıcı kabloyu veya konnektörü lehimleyebilsin.
Açıklama Metni (Talep Kısmında Yazılacak):
“1 adet 1,2V Ni-MH pil. Uçlarına kablo lehimleyebilmek için pabuç şeklinde nikel şerit puntalansın. Fotoğraf ekliyorum.”

 

Örnek D:
Cihaz: Şarjlı tıraş makinesi (genellikle 2 adet AA Ni-MH veya 1 adet Li-ion)
İhtiyaç: Pili değiştirmek ve orijinal kabloyu lehimleyebileceğimiz şeritlerin hazır olması.
Açıklama Metni (Talep Kısmında Yazılacak):
“Braun şarjlı tıraş makinesi için 2 adet AA Ni-MH pili seri olarak puntalayın. Uçlarına pabuç eklensin. Eskisiyle aynı şekilde konumlanması için fotoğraf ekliyorum.”

6. Kablo ve Konnektör Kullanımı

Rehberimizin önemli bir kısmı, “hazırlanan puntalamalara kabloların dahil olmadığı” gerçeğidir. Bu şu anlama gelir:

• Biz, yalnızca pillerin birbirine seri veya paralel şekilde puntalanmasını sağlarız.
• Eğer cihazınızın kablo veya konnektör ihtiyacı varsa, pillerin uçlarında lehim yapılabilir alanlar (örneğin nikel şerit pabuçlar) bırakırız.
• Kabloların ve konnektörlerin temini ve lehimleme işlemi, müşterinin sorumluluğundadır.

Böylece hem maliyet hem de özelleştirme açısından müşteri daha esnek davranabilir. Bazı cihazlarda orijinal kablo/konnektör muhafaza edilebiliyorken, bazılarında özel kablolar veya konnektörler gerekebilir. Bu nedenle, en sağlıklı yöntem kullanıcıya özelleştirme imkânı sunmaktır.

7. Hazır Batarya Seçeneği (Özellikle Şarjlı Süpürgeler için)

Şarjlı süpürgeler (özellikle Dyson, Arçelik, Fakir, Rowenta gibi popüler markalar) için hazır batarya paketleri de stoklarımızda bulunabilmektedir. Mevcut ürün adını arama bölümüne yazarak, uygun ve satışa açık bir batarya paketi bulunup bulunmadığını kontrol edebilirsiniz. Eğer hazır batarya paketi stokta varsa, puntalama veya lehimleme işlemiyle uğraşmak zorunda kalmadan doğrudan satın alabilirsiniz.

Ancak bazı durumlarda, özellikle eski veya nadir cihazlar için orijinal batarya paketi artık üretilmiyor olabilir. Bu durumda, standart hücreleri kullanarak benzer bir paket oluşturmak gerekir. İşte bu noktada yukarıda detayları verilen puntalama hizmeti devreye girer.

8. Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

1. Puntalama sırasında pillerin zarar görme riski var mı?
   Profesyonel makineler ve uygun akım/baskı ayarları ile yapıldığında pil hücrelerine zarar verme olasılığı düşüktür. Ancak el yordamıyla veya yanlış ekipmanla puntalama yapılırsa pilin iç yapısı zarar görebilir.
2. Pillerin üstündeki nikel şeritler zamanla kopabilir mi?
   Doğru puntalama ve kalite kontrol yapıldığında, nikel şeritlerin bağlantısı oldukça sağlam olur. Şeritler yanlış gerilme veya mekanik darbe almadıkça kopması zordur.
3. Elimde orijinal kablo ve konnektör var, siz takar mısınız?
   Şu anki hizmet politikamız gereği, biz yalnızca pillerin puntalama işlemini yapıyoruz. Mevcut kablo ve konnektörlerin montajı sizlere aittir. Ancak isterseniz pillerin uçlarına lehim yapılabilecek şekilde pabuç ekleyebiliriz.
4. Bataryamın içindeki hücre sayısından emin değilim, nasıl öğrenebilirim?
   Eski bataryanızı açarak içerisindeki hücreleri sayabilir veya üzerinde yazan voltaj değerinden tahminde bulunabilirsiniz. 1,2V Ni-MH için 1,2 volt x hücre sayısı = toplam voltaj. 3,7V Li-ion için 3,7 volt x hücre sayısı = toplam voltaj. Eğer emin değilseniz, destek ekibimize fotoğraf gönderebilirsiniz.
5. Puntalama hizmetinin ücreti neye göre belirlenir?
   Bağlanacak hücre sayısı, bağlantı türü (seri/paralel) ve ek talepler (örn. pabuç ekleme) fiyatı etkiler. Ürün sayfasında veya sipariş sırasında güncel fiyat bilgisini görebilirsiniz.

9. Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Pil Uyumluluğu: Satın alacağınız pillerin cihazınıza uygun voltaj, kapasite ve boyutta olduğundan emin olun. Bazı cihazlar için özel boyut ya da özel koruma devresi (BMS) gereklidir.
• Güvenlik: Pilleri ısı kaynaklarından, darbelerden ve aşırı sıcaklıklardan koruyun. Yanlış bağlantı (örneğin ters kutuplama) pillerde kalıcı hasara, hatta tehlikeli durumlara yol açabilir.
• Kargo Gönderimi: Eğer elinizdeki eski bataryayı veya referans parçayı bizlere gönderecekseniz, kargo firmasının pil taşıma kurallarına uyun. Kırılma, akma ve kısa devre riskine karşı önlem alın.
• Doğru Montaj: Puntalanmış pilleri teslim aldıktan sonra cihazınıza yerleştirmeden önce, kutupların doğru bağlandığından emin olun. Yanlış montaj hem cihaza hem de pillere zarar verebilir.

 

Not: Bu rehberde bahsedilen örnekler ortalama değerlerdir. Pil kimyası, voltajı, kapasitesi ve dizilimleri cihazlara ve bataryalara göre farklılık gösterebilir.